Czy tradycyjne mapy są nadal potrzebne?

W obecnych czasach technologie zawładnęły każdą dziedziną naszego życia. Bez Internetu, który powoli wypiera tradycyjne media, coraz więcej ludzi nie wyobraża sobie codziennego funkcjonowania. W zapomnienie odszedł również widok kierowców poruszających się z klasyczną drukowaną mapą w ręku. To system nawigacji GPS stał się teraz powszechny i wydaje się być standardem w planowaniu trasy. Warto zadać sobie pytanie czy fizyczne drukowane mapy muszą odejść do lamusa? Wskażmy jednak często tradycyjne mapy są niezastąpione w porównaniu do tych powszechnych do smartfonów, które nie zawsze są wystarczające, i nie zawsze zawierają interesujące nas informacje. Więcej na temat map i ich rodzajów znajdziesz w poniższym artykule.

Czym tak naprawdę jest mapa?

Historia mapy jest bardzo długa i bogata. Już od początków swego istnienia człowiek starał się w jakiś sposób utrwalać przestrzeń tak, aby opisać ją wielkościowo oraz sprecyzować informacje o lokalizacji i wzajemnym położeniu obiektów, tak by później mógł je odtworzyć. W dzisiejszych czasach mapę definiujemy jako obraz powierzchni Ziemi wykonany na płaszczyźnie w odpowiedniej skali, posiadający odpowiednie znaki graficzne i opisowe, przedstawione za pomocą odpowiedniego odwzorowania powierzchni geoidy Ziemi na płaszczyznę. Obecnie można wyróżnić wiele rodzajów map w zależności od tego pod jakim względem je klasyfikujemy.

Możemy rozróżnić mapy ze względu na sposób odwzorowania Ziemi na płaszczyznę, ze względu na ich zawartość – co przedstawiają – oraz ze względu na skalę. To jeśli chodzi o mapy stricte geodezyjne. Natomiast powszechnie znane są opracowania będące pochodnymi map geodezyjnych, takie jak mapy geograficzne, mapy topograficzne, turystyczne, a także dowolne konkretnie powstałe mapy reprodukowane przez wydawnictwa posiadające tematykę specjalną np. atlasy historyczne. Współcześnie obecna cyfryzacja powoduje także, że mamy do czynienia z coraz większą liczbą map cyfrowych czy to w obrazach graficznych, czy specjalnych mapach cyfrowych zapisanych w plikach wektorowych, posiadających wszelkie dane metryczne, wykorzystywane do odczytywania konkretnych wielkości i informacji z tych map.

Nie będziemy zajmować się tutaj szczegółowymi klasyfikacjami map, gdyż te są dostępne w powszechnie opublikowanych encyklopediach, natomiast w późniejszej części artykułu sklasyfikujemy mapy geodezyjne będące wynikiem usług geodezyjnych.

Przechodząc do kwestii map cyfrowych, obecnie i tę dziedzinę życia i procesu budowlanego dotknął duch czasu i dostępna technologia oraz coraz to nowsze narzędzia i techniki znalazły swoje zastosowanie w geodezji i kartografii. Mapy geodezyjne w Państwowym Zasobie Geodezyjnym a co za tym idzie i w wykonawstwie geodezyjnym z początkiem XXI wieku przeszły proces cyfryzacji to znaczy, że w miejsce klasycznych papierowych map wkroczyły mapy cyfrowe sporządzane w formie plików grafiki wektorowej.

Zapytacie czy aby na pewno? Przecież zamawiając mapę od geodety lub z Państwowego Zasobu Geodezyjnego dostajemy mapę papierową.
Odpowiedź mimo wszystko brzmi tak. Otrzymujemy owszem papierowy wydruk mapy, natomiast pamiętać należy, że pochodzi on z cyfrowego pliku znajdującego się w Państwowym Zasobie Geodezyjnym, lub z plików cyfrowych będących wynikiem pracy geodety włączanym następnie do Państwowego Zasobu Geodezyjnego – w przypadku map zamówionych w firmie geodezyjnej.

Koniecznie należy tutaj podkreślić fakt, że mapy, szczególnie te geodezyjne posiadają podpisy wykonawcy i kierownika prac geodezyjnych. Ma to kluczowe znaczenie jeśli weźmiemy pod uwagę zastosowanie tej mapy w procesie budowlanym lub w obiegu prawnym. Rzeczą oczywistą jest bowiem odpowiedzialność za treść wytworzonej mapy przez geodetę i wszelkie związane z tym konsekwencje w postaci wyników toczących się postępowań administracyjnych. Odpowiedzialność ta wynika wprost ze złożonego na wykonanej mapie podpisu.

Podsumowując zatem jest oczywistym, że mapy geodezyjne także przechodzą proces cyfryzacji, natomiast ze względu na odpowiedzialność zawodową geodetów, w dalszym ciągu i prawdopodobnie zawsze będzie potrzebne uzyskanie klasycznej mapy papierowej do procesów budowlanych i postępowań administracyjnych i wpisów wieczysto księgowych, ponieważ to podpis jest poręczeniem za treść dokumentu.

Rodzaje map geodezyjnych

Posiadanie mapy geodezyjnej jest niezbędnym warunkiem wielu działań związanych z nabyciem, budową obiektów budowlanych, oddaniem ich do użytku, bądź chociażby podziałem nieruchomości gruntowej, dlatego są one tak ważne w naszym życiu. To właśnie ta mapa stanowi efekt przeprowadzonych pomiarów geodezyjnych.

Wskazać można dwie grupy map w geodezji:

Pierwszą grupę stanowią mapy w Państwowym Zasobie Geodezyjnym i Kartograficznym:

• Mapa zasadnicza – posiadająca w swojej treści obraz sytuacji powierzchni Ziemi przedstawionej za pomocą znaków kartograficznych . Określone są w niej przede wszystkim granice działki, a także media, które znajdują się na jej terenie.
• Mapa ewidencyjna – mapa, której treść stanowią przede wszystkim granice nieruchomości, granice konturów użytków gruntowych (rodzaj gruntów) oraz budynki.

Wyrysy z map z Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego są często podstawowym dokumentem w obrocie nieruchomościami, postępowaniami administracyjnymi takimi jak uzyskanie decyzji warunki zabudowy na działkę przed przystąpieniem do budowy, a także wpisem do Ksiąg Wieczystych

Drugą grupą są mapy powstałe w wyniku prac geodezyjnych i kartograficznych i te są przedmiotem usługi zamawianej u geodety. Te z kolei możemy podzielić ze względu na cel na mapy do obsługi procesu inwestycyjnego (budowlanego), mapy do celów prawnych oraz mapy specjalne do opisu szczególnych zjawisk przyrodniczych bądź sytuacji terenowej.

• Mapy do celów obsługi procesu inwestycyjnego
  • Mapa do celów projektowych – zaktualizowana przez geodetę mapa zasadnicza z uwzględnieniem dodatkowych elementów istotnych z punktu widzenia powstającej inwestycji
  • Mapa inwentaryzacji powykonawczej – powstaje na koniec wykonanej inwestycji, na której uwidoczniony jest wykonany obiekt wraz ze wszelkimi obiektami towarzyszącymi. Mapa ta jest podstawą do ubiegania się o decyzję pozwolenia na użytkowanie wykonanego obiektu
• Mapy do celów prawnych – tworzone na potrzeby postępowań administracyjnych i sądowych
  • Projekt wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej – wykonywana przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, jeśli na inwestora został nałożony obowiązek wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej
  • Mapa z projektem podziału nieruchomości – mapa będąca podstawą do wydania decyzji podziałowej, lub dokonania podziału w przypadku działki rolnej lub leśnej, będące podstawą wpisu do Ksiąg Wieczystych oraz przeniesienia praw własności
  • Mapa z rozgraniczenia nieruchomości – będąca wynikiem przeprowadzenia rozgraniczenia między dwoma stronami spornymi
  • Mapa do ustalenia służebności gruntowej – mapa będąca podstawą zawarcia umowy między stronami dotyczącymi udzielenia służebności gruntowych oraz dokonania wpisu w Księgach Wieczystych
  • Mapa do zasiedzenia nieruchomości – będąca podstawą ubiegania się o postanowienie w sprawie zasiedzenia nieruchomości.
• Mapy specjalne – ukazujące rodzaj, oraz skalę zjawiska. Może być ono dowolne w zależności od potrzeb zamawiającego np. mapy terenów zalewowych, mapy występowania osuwisk. Na mapach specjalnych przestawić można każde zjawisko dające się opisać w sposób jednoznaczny w zakresie lokalizacji jego występowania.